NAZWY TECHNIK
Samba - tradycyjny taniec, który jest elementem kultury afrobrazylijskiej. Wywodzi się tak samo jak capoeira z Bahia i należy do jednych z większych atrakcji podczas roda. Wywodzi się z religijnych tańców afrykańskich, jednak rozwój i ujednolicenie samby rozpoczął się w momencie skolonizowania Brazylii przez Portugalczyków. Praktykowano ją przede wszystkim w senzalalas (wioski niewolników), gdzie niewolnicy z Afryki podtrzymywali swoją kulturę, zbierając się na koniec dnia w kręgu - roda, w którym grano capoeirę lub tańczono sambę de roda. Najczęściej jednak sambę wykonywano po zakończeniu jogo (podobnie jest dziś w grupach capoeira), m.in. w celu uwiedzenia czy zwrócenia na siebie uwagi partnerki. Towarzyszyła temu muzyka grana na berimbau (dziś viola, z wyłączeniem samby po jogo de capoeira), pandeiro, atabaque, przy akompaniamencie śpiewu oraz klaskania. W ciągu wieków samba została urozmaicona elementami kultury brazylijskiej.
Maculele taniec z pałkami wywodzący się z tańców wojennych rodem z Afryki. Tancerze podczas mniejszego rytuału używają dwunastocalowych kijów symbolizujących broń. Pałki zostały później zastąpione maczetami których używali niewolnicy na plantacjach trzciny cukrowej w czasach kolonizacji Brazylii. Maculele, było wykonywane zazwyczaj pod koniec żniw trzciny cukrowej. Jego zasadniczymi postaciami są atakujący i broniący się. Tancerze odgrywają liczne formy ataku i ruchów obronnych włączając w to krzyżowanie kijów ponad głowami oraz przed ciałem symbolizując tym samym strategie blokujące. Dynamiczne tempo, wzmagane plemiennymi rytmami, sprawia ze maculele rozbudza się naprawdę w roda.
Maculelę stanowi element brazylijskiego folkloru który pochodzi z Santo Amaro da Purificaçăo mieście Recôncavo Baiano (Bahia - Brazylia). Co ciekawe miasto to wyróżnia się tym że jest bogate w liczne kulturalne prezentacje o afrykańskim rodowodzie. Maculelę jest zasadniczo tańcem z pałkami, czasem też praktykuje się taniec z maczetami a nawet z pochodniami.
Apelido - jest to ksywka, imię w świecie capoeira. Nadawana powinna być przez brazylijskiego nauczyciela, bądź przez trenera o dobrej znajomości języka portugalskiego. Imię to zwykle zawiera w sobie cechy wyróżniające tą osobę, lub dotyczące jakiejś anegdotki z życia treningowego danego capoeiristas. Posiadanie apelido nie jest obowiązkiem, a nagrodą za treningi więc absolutnie zawsze decyduje o tym trener.
Roda urodzinowa - to rytuał, który nie jest obowiązkowy a jest formą prezentu od ludzi z którymi się trenuje. Zasady w roda urodzinowej są takie, iz solenizant jest cały czas w środku roda (joguje) z każdą z uczestniczących osób w tym wydarzeniu, do niego można wejść tylko raz! Wykupuje się go po kolei, mniej wiecej w kolejności od najniższego stopnia wzwyż.
Bateria
Bateria w capoeira moderna składa się z 3 berimbau (gunga, media, viola), 1 pandeiro i 1 atabaqe (nie używamy innych instrumentów w zwykłej roda!). Roda rozpoczyna berimbau gunga, następnie w kolejności dołączają się berimbau media, berimbau viola, pandeiro i atabaqe. Kiedy wszystkie instrumenty grają na znak prowadzącego roda zaczynamy klaskać i oczywiście głośno śpiewamy. Piosenki prowadzi osoba grająca na berimbau. W wyjątkowych przypadkach prowadzący roda berimbau może przekazać śpiewanie osobie z poza bateria.
Podczas treningu, roda i grania bateria, zobowiązuje się uczestników do poszanowania instrumentów, z których korzystają - gdyż jest to nasze wspólne dobro! Należy pamiętać o tym, że berimbau jest instrumentem prowadzącym i należy mu się wielki szacunek (powinno go być słychać w trakcie roda), pandeiro jest delikatnym instrumentem, który służy do akompaniamentu berimbau i jego celem jest rozbrzmiewanie dzwonków względnie blaszek, a nie nadawanie rytmu! Tym ostatnim, zajmuje się atabaque, na który też trzeba uważać i uderzać z rozsądkiem, gdyż membrana kosztuje niemało...
Początek i zakończenie roda
Bateria poprzez sygnał, skinieniem berimbau, wskazuje moment rozpoczęcia jogo. W ten sam sposób berimbau może przerwać jogo gdy grający zachowują się niezgodnie z zasadami roda. Jogo i roda kończy się gdy osoba prowadząca wychodzi z berimbau krok do przodu i gra ostatni takt (najczęściej jest to wariacja - same puste dźwięki). Wszystkie instrumenty oraz pozostali capoeiristas kończą roda akcentując ostatni dźwięk uderzeniem w dłonie i instrumenty w tym samym momencie.
Kupowanie gry
Kupując grę przede wszystkim musimy pamiętać o swoim bezpieczeństwie. Nie wolno niespodziewanie wbiegać do środka roda gdyż niezauważeni przez jogujących możemy otrzymać przypadkowe kopnięcie. Aby prawidłowo kupić grę podchodzimy do berimbau i sygnalizujemy swoją obecność grającym w roda. Następnie robiąc krok w stronę środka roda wskazujemy ręką osobę z którą chcemy grać. Należy pamiętać o tym iż partner, szczególnie w szybkiej grze, może płynnie przejść do jogo z kolejną osobą (bez rozpoczynania gry od berimbau).
Jogo nigdy nie kupujemy parami. Do roda można wejść w dwie osoby jeśli to początek roda lub w sytuacji gdy jogująca para podziękuje sobie i skończy grę zostawiając pustą roda.
Należy również pamiętać o tym aby kupować grę do osoby starszej stopniem. Ta zasada obowiązuję głównie w oficjalnych roda i na treningu często od niej odstępujemy. Jeśli chcemy wejść do roda, a przy wejściu czai się już jakaś osoba (szczególnie starsza stopniem) powinno się porozumieć wzrokowo czy można wejść czy ta osoba wchodzi. Jeśli nie mamy pewności czy można wykupić grę można też podejść do berimbau i dać znak (np. usilnie wpatrywać się pytająco "
"), że pytamy czy można kupić grę (np. joguje dwóch zaawansowanych). Wtedy osoba prowadząca roda podpowie czy można wejść czy należy poczekać.
Stosujemy zasadę szacunku względem siebie nawzajem:
a) jeżeli osoba jest starsza stopniem, spoglądam na nią znacząco i czekam na jej reakcję (istotny jest kontakt wzrokowy, aby dana osoba wiedziała że również chcemy pograć)
b) jeżeli osoba jest niższa stopniem, oceniam czy dana osoba grała wcześniej w roda czy może ja grałem już dużo razy i wówczas decyduję o wejściu moim lub jej, następnie gestem ręki wskazuje "wolna drogę" lub sam wchodzę
c) jeżeli osoba jest równa stopniem, mogę wejść od razu ale dobrze jest się również zastanowić jak w poprzednim wypadk
Jogo
W grupie Capoeira Nago wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje jogo: benguela, sao bento grande da regional oraz angola.
Benguela gramy nisko i wykorzystujemy wiele przejść (queda, ponte, role). Gracze dostosowują się do spokojnego tempa berimbau. W jogo nie ma agresji, ale nic nie stoi na przeszkodzie aby zaznaczyć podcięcie czy uderzenie. Gramy płynnie, wykorzystujemy znane nam akrobacje i przede wszystkim bawimy się grą.
Sao bento grande da regional z łatwością odróżnimy od benguela. Gra bateria staje się o wiele szybsza, a w roda pojawiają się techniki których nie używamy w banguela (mortal, au parafuso, chute na lua itp). Jogo sao bento nie jest rownoznaczna z atakami dochodzącymi do przeciwnika i brutalnością. Niemniej właśnie tutaj bardziej doświadczeni gracze mogą pozwolić sobie na twardsze starcie i bardziej agresywne kopnięcia. W sao bento niezwykle istotne jest częste kupowanie gry gdyż jogujący w dynamicznej grze męczą się o wiele szybciej niż w benguela.
Samba - tradycyjny taniec, który jest elementem kultury afrobrazylijskiej. Wywodzi się tak samo jak capoeira z Bahia i należy do jednych z większych atrakcji podczas roda. Wywodzi się z religijnych tańców afrykańskich, jednak rozwój i ujednolicenie samby rozpoczął się w momencie skolonizowania Brazylii przez Portugalczyków. Praktykowano ją przede wszystkim w senzalalas (wioski niewolników), gdzie niewolnicy z Afryki podtrzymywali swoją kulturę, zbierając się na koniec dnia w kręgu - roda, w którym grano capoeirę lub tańczono sambę de roda. Najczęściej jednak sambę wykonywano po zakończeniu jogo (podobnie jest dziś w grupach capoeira), m.in. w celu uwiedzenia czy zwrócenia na siebie uwagi partnerki. Towarzyszyła temu muzyka grana na berimbau (dziś viola, z wyłączeniem samby po jogo de capoeira), pandeiro, atabaque, przy akompaniamencie śpiewu oraz klaskania. W ciągu wieków samba została urozmaicona elementami kultury brazylijskiej.
Maculele taniec z pałkami wywodzący się z tańców wojennych rodem z Afryki. Tancerze podczas mniejszego rytuału używają dwunastocalowych kijów symbolizujących broń. Pałki zostały później zastąpione maczetami których używali niewolnicy na plantacjach trzciny cukrowej w czasach kolonizacji Brazylii. Maculele, było wykonywane zazwyczaj pod koniec żniw trzciny cukrowej. Jego zasadniczymi postaciami są atakujący i broniący się. Tancerze odgrywają liczne formy ataku i ruchów obronnych włączając w to krzyżowanie kijów ponad głowami oraz przed ciałem symbolizując tym samym strategie blokujące. Dynamiczne tempo, wzmagane plemiennymi rytmami, sprawia ze maculele rozbudza się naprawdę w roda.
Maculelę stanowi element brazylijskiego folkloru który pochodzi z Santo Amaro da Purificaçăo mieście Recôncavo Baiano (Bahia - Brazylia). Co ciekawe miasto to wyróżnia się tym że jest bogate w liczne kulturalne prezentacje o afrykańskim rodowodzie. Maculelę jest zasadniczo tańcem z pałkami, czasem też praktykuje się taniec z maczetami a nawet z pochodniami.
Apelido - jest to ksywka, imię w świecie capoeira. Nadawana powinna być przez brazylijskiego nauczyciela, bądź przez trenera o dobrej znajomości języka portugalskiego. Imię to zwykle zawiera w sobie cechy wyróżniające tą osobę, lub dotyczące jakiejś anegdotki z życia treningowego danego capoeiristas. Posiadanie apelido nie jest obowiązkiem, a nagrodą za treningi więc absolutnie zawsze decyduje o tym trener.
Roda urodzinowa - to rytuał, który nie jest obowiązkowy a jest formą prezentu od ludzi z którymi się trenuje. Zasady w roda urodzinowej są takie, iz solenizant jest cały czas w środku roda (joguje) z każdą z uczestniczących osób w tym wydarzeniu, do niego można wejść tylko raz! Wykupuje się go po kolei, mniej wiecej w kolejności od najniższego stopnia wzwyż.
Bateria
Bateria w capoeira moderna składa się z 3 berimbau (gunga, media, viola), 1 pandeiro i 1 atabaqe (nie używamy innych instrumentów w zwykłej roda!). Roda rozpoczyna berimbau gunga, następnie w kolejności dołączają się berimbau media, berimbau viola, pandeiro i atabaqe. Kiedy wszystkie instrumenty grają na znak prowadzącego roda zaczynamy klaskać i oczywiście głośno śpiewamy. Piosenki prowadzi osoba grająca na berimbau. W wyjątkowych przypadkach prowadzący roda berimbau może przekazać śpiewanie osobie z poza bateria.
Podczas treningu, roda i grania bateria, zobowiązuje się uczestników do poszanowania instrumentów, z których korzystają - gdyż jest to nasze wspólne dobro! Należy pamiętać o tym, że berimbau jest instrumentem prowadzącym i należy mu się wielki szacunek (powinno go być słychać w trakcie roda), pandeiro jest delikatnym instrumentem, który służy do akompaniamentu berimbau i jego celem jest rozbrzmiewanie dzwonków względnie blaszek, a nie nadawanie rytmu! Tym ostatnim, zajmuje się atabaque, na który też trzeba uważać i uderzać z rozsądkiem, gdyż membrana kosztuje niemało...
Początek i zakończenie roda
Bateria poprzez sygnał, skinieniem berimbau, wskazuje moment rozpoczęcia jogo. W ten sam sposób berimbau może przerwać jogo gdy grający zachowują się niezgodnie z zasadami roda. Jogo i roda kończy się gdy osoba prowadząca wychodzi z berimbau krok do przodu i gra ostatni takt (najczęściej jest to wariacja - same puste dźwięki). Wszystkie instrumenty oraz pozostali capoeiristas kończą roda akcentując ostatni dźwięk uderzeniem w dłonie i instrumenty w tym samym momencie.
Kupowanie gry
Kupując grę przede wszystkim musimy pamiętać o swoim bezpieczeństwie. Nie wolno niespodziewanie wbiegać do środka roda gdyż niezauważeni przez jogujących możemy otrzymać przypadkowe kopnięcie. Aby prawidłowo kupić grę podchodzimy do berimbau i sygnalizujemy swoją obecność grającym w roda. Następnie robiąc krok w stronę środka roda wskazujemy ręką osobę z którą chcemy grać. Należy pamiętać o tym iż partner, szczególnie w szybkiej grze, może płynnie przejść do jogo z kolejną osobą (bez rozpoczynania gry od berimbau).
Jogo nigdy nie kupujemy parami. Do roda można wejść w dwie osoby jeśli to początek roda lub w sytuacji gdy jogująca para podziękuje sobie i skończy grę zostawiając pustą roda.
Należy również pamiętać o tym aby kupować grę do osoby starszej stopniem. Ta zasada obowiązuję głównie w oficjalnych roda i na treningu często od niej odstępujemy. Jeśli chcemy wejść do roda, a przy wejściu czai się już jakaś osoba (szczególnie starsza stopniem) powinno się porozumieć wzrokowo czy można wejść czy ta osoba wchodzi. Jeśli nie mamy pewności czy można wykupić grę można też podejść do berimbau i dać znak (np. usilnie wpatrywać się pytająco "
"), że pytamy czy można kupić grę (np. joguje dwóch zaawansowanych). Wtedy osoba prowadząca roda podpowie czy można wejść czy należy poczekać. Stosujemy zasadę szacunku względem siebie nawzajem:
a) jeżeli osoba jest starsza stopniem, spoglądam na nią znacząco i czekam na jej reakcję (istotny jest kontakt wzrokowy, aby dana osoba wiedziała że również chcemy pograć)
b) jeżeli osoba jest niższa stopniem, oceniam czy dana osoba grała wcześniej w roda czy może ja grałem już dużo razy i wówczas decyduję o wejściu moim lub jej, następnie gestem ręki wskazuje "wolna drogę" lub sam wchodzę
c) jeżeli osoba jest równa stopniem, mogę wejść od razu ale dobrze jest się również zastanowić jak w poprzednim wypadk
Jogo
W grupie Capoeira Nago wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje jogo: benguela, sao bento grande da regional oraz angola.
Benguela gramy nisko i wykorzystujemy wiele przejść (queda, ponte, role). Gracze dostosowują się do spokojnego tempa berimbau. W jogo nie ma agresji, ale nic nie stoi na przeszkodzie aby zaznaczyć podcięcie czy uderzenie. Gramy płynnie, wykorzystujemy znane nam akrobacje i przede wszystkim bawimy się grą.
Sao bento grande da regional z łatwością odróżnimy od benguela. Gra bateria staje się o wiele szybsza, a w roda pojawiają się techniki których nie używamy w banguela (mortal, au parafuso, chute na lua itp). Jogo sao bento nie jest rownoznaczna z atakami dochodzącymi do przeciwnika i brutalnością. Niemniej właśnie tutaj bardziej doświadczeni gracze mogą pozwolić sobie na twardsze starcie i bardziej agresywne kopnięcia. W sao bento niezwykle istotne jest częste kupowanie gry gdyż jogujący w dynamicznej grze męczą się o wiele szybciej niż w benguela.
